जळगाव समाचार | ४ नोव्हेंबर २०२५
राज्यातील स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकांचा दीर्घकाळ चाललेला ताण अखेर संपला असून, मंगळवारी राज्य निवडणूक आयोगानं पत्रकार परिषद घेऊन या निवडणुकांच्या तारखांची अधिकृत घोषणा केली. येत्या २ डिसेंबर रोजी मतदान होणार असून, ३ डिसेंबर रोजी मतमोजणी पार पडणार आहे. या निवडणुकांमध्ये एकूण २४६ नगरपरिषदा आणि ४२ नगरपंचायतींसाठी उमेदवारी अर्ज दाखल केले जाणार आहेत. त्यात १० नव्या नगरपरिषदांचा आणि १५ नव्या नगरपंचायतींचाही समावेश आहे. या माध्यमातून राज्यातील ६,८५९ सदस्य आणि २८८ अध्यक्षांची निवड होणार आहे.
या निवडणुकांसाठी नामनिर्देशन प्रक्रिया १० नोव्हेंबरपासून सुरू होणार असून, अर्ज दाखल करण्याची अंतिम मुदत १७ नोव्हेंबरपर्यंत असेल. १८ नोव्हेंबर रोजी अर्जांची छाननी केली जाणार आहे, तर अपील नसलेल्या ठिकाणी माघार घेण्याची शेवटची तारीख २१ नोव्हेंबर आणि अपील असलेल्या ठिकाणी २५ नोव्हेंबर निश्चित करण्यात आली आहे. आयोगानं सांगितलं की या सर्व निवडणुका पूर्णपणे इलेक्ट्रॉनिक मतदान यंत्रणेद्वारे (EVM) घेण्यात येतील, जेणेकरून मतदान प्रक्रिया पारदर्शक आणि वेगवान राहील.
राज्यातील मतदारसंख्येच्या दृष्टीने पाहता, या निवडणुकांचा व्याप्ती अत्यंत मोठा आहे. एकूण १ कोटी ७ लाख ३ हजार ५७६ मतदार आपला मतदानाचा हक्क बजावणार आहेत. यामध्ये ५३ लाख ७९ हजार ९३१ पुरुष, ५३ लाख २२ हजार ८७० महिला आणि ७७५ इतर मतदारांचा समावेश आहे. या मतदारांसाठी सुमारे १३,३५५ मतदान केंद्रे उभारली जाणार आहेत. निवडणूक आयोगानं मतदान केंद्रांवर सुरक्षा, प्रकाशव्यवस्था, आणि दिव्यांग मतदारांसाठी सुविधा याकडे विशेष लक्ष देण्याचे निर्देश दिले आहेत.
आरक्षणाच्या अनुषंगानं जागांचे वाटप देखील निश्चित करण्यात आलं आहे. एकूण ६,८५९ जागांपैकी महिलांसाठी ३,४९२ जागा राखीव ठेवण्यात आल्या आहेत. अनुसूचित जातींसाठी ८९५, अनुसूचित जमातींसाठी ३३८ आणि नागरिकांचा मागासवर्ग प्रवर्गासाठी १,८२१ जागा राखीव आहेत. या आरक्षणामुळे स्थानिक पातळीवर महिला आणि वंचित घटकांचा राजकारणातील सहभाग वाढण्याची अपेक्षा आहे.
जिल्हानिहाय पाहता, कोकण विभागात २७, नाशिक विभागात ४९, पुणे विभागात ६०, छत्रपती संभाजीनगर विभागात ५२, अमरावती विभागात ४५ आणि नागपूर विभागात ५५ स्थानिक संस्था या निवडणुकीत सहभागी होतील. जळगाव जिल्ह्यात सर्वाधिक १८ नगरपरिषदांचा समावेश असून, नागपूर जिल्हा २७ स्थानिक संस्थांसह सर्वात पुढे आहे. त्यामुळे उत्तर महाराष्ट्र, विदर्भ आणि कोकणातील राजकीय समीकरणांवर या निवडणुकांचा थेट परिणाम होणार आहे.
दरम्यान, निवडणूक आयोगानं आदर्श आचारसंहिता लागू केली असून, सर्व जिल्हाधिकाऱ्यांना आणि पोलिस प्रशासनाला निष्पक्षतेने निवडणूक पार पाडण्याचे आदेश दिले आहेत. मद्यविक्री, रोख व्यवहार आणि वाहतूक यावर विशेष नियंत्रण ठेवण्यात येणार आहे. बँका, पतसंस्था आणि वाहतूक व्यवसायांवर देखरेख ठेवण्यासाठी विशेष पथके तयार करण्यात आली आहेत. विरोधी पक्षांनी मतदार यादीतील त्रुटी आणि अनियमिततेवर नाराजी व्यक्त केली असून, आयोगानं सर्व तक्रारींची चौकशी करण्याचं आश्वासन दिलं आहे. एकूणच, स्थानिक स्वराज्य निवडणुका राज्यातील राजकीय वातावरण तापवणार असून, सत्ताधारी आणि विरोधक यांच्यात थेट शाब्दिक चकमक सुरू होण्याची चिन्हं दिसू लागली आहेत.
