महाराष्ट्रात मार्च २०२५ च्या अखेरीस तापमानात लक्षणीय वाढ झाली असून, राज्यातील अनेक भागांत उष्णतेची लाट पसरली आहे. जळगाव जिल्ह्यासह विदर्भ, मराठवाडा आणि मध्य महाराष्ट्रातील काही भागांत तापमान ४० अंश सेल्सिअसच्या पुढे गेले आहे. भारतीय हवामान खात्याने (IMD) या परिस्थितीवर लक्ष ठेवले असून, नागरिकांना सावध राहण्याचा आणि आवश्यक खबरदारी घेण्याचा इशारा दिला आहे. आज दिनांक २७ मार्च २०२५ रोजी ही परिस्थिती आणखी तीव्र होण्याची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे.
जळगावमध्ये सर्वाधिक तापमान
जळगाव जिल्ह्यातील तापमानाने सर्वाधिक उंची गाठली असून, काही ठिकाणी ४२ अंश सेल्सिअसपर्यंत नोंद झाली आहे. ही वाढ सामान्यतः या काळात अपेक्षित असलेल्या तापमानापेक्षा ४-५ अंशांनी जास्त आहे. स्थानिक नागरिकांना दुपारच्या वेळी घराबाहेर पडणे कठीण झाले असून, उष्माघाताच्या घटनांमध्येही वाढ होण्याची भीती व्यक्त केली जात आहे. जळगावातील शेतकरी आणि मजूर वर्गाला या उष्णतेमुळे मोठ्या अडचणींचा सामना करावा लागत आहे.
विदर्भ आणि मराठवाड्यातही परिस्थिती गंभीर
विदर्भातील चंद्रपूर, नागपूर आणि वर्धा या जिल्ह्यांमध्येही उष्णतेची लाट आली आहे. या भागात तापमान ४१ अंश सेल्सिअसपर्यंत पोहोचले आहे. मराठवाड्यातील औरंगाबाद आणि जालना येथेही तापमानात वाढ झाली असून, हवामान खात्याने या भागात पुढील काही दिवस उष्णतेची लाट कायम राहण्याचा अंदाज वर्तवला आहे. या परिस्थितीमुळे स्थानिक प्रशासनाने शाळा आणि महाविद्यालयांना दुपारच्या वेळी सुट्टी देण्याचा विचार सुरू केला आहे.
हवामान खात्याचा इशारा
भारतीय हवामान खात्याने महाराष्ट्रातील नागरिकांना सावध राहण्याचे आवाहन केले आहे. विशेषतः लहान मुले, वृद्ध आणि जुनाट आजार असलेल्या व्यक्तींना दुपारच्या वेळी बाहेर न पडण्याचा सल्ला देण्यात आला आहे. तसेच, भरपूर पाणी पिणे, हलके कपडे घालणे आणि थेट सूर्यप्रकाशात जाणे टाळणे या उपाययोजनांचा अवलंब करण्यास सांगितले आहे. हवामान खात्याने आपल्या अंदाजात म्हटले आहे की, ही उष्णतेची लाट पुढील २-३ दिवस कायम राहू शकते, त्यानंतर तापमानात किंचित घट होण्याची शक्यता आहे.
उष्णतेची कारणे
हवामान तज्ज्ञांच्या मते, या वर्षी मार्च महिन्यातील ही असामान्य उष्णता हवामान बदल आणि एल निनो प्रभावामुळे उद्भवली आहे. महाराष्ट्रात यंदा हिवाळ्यात पुरेसा पाऊस न झाल्याने जमिनीतील ओलावा कमी झाला आहे, ज्यामुळे तापमान वाढण्यास मदत झाली आहे. तसेच, कोकण किनारपट्टीवरून येणाऱ्या उष्ण आणि दमट वाऱ्यांमुळेही ही परिस्थिती आणखी बिकट झाली आहे.
नागरिकांचे हाल
उष्णतेमुळे दैनंदिन जीवनावर परिणाम झाला आहे. बाजारपेठांमध्ये दुपारच्या वेळी गर्दी कमी झाली असून, मजुरांना काम करताना अडचणी येत आहेत. काही ठिकाणी पाणीटंचाईही जाणवू लागली आहे, कारण उष्णतेमुळे पाण्याची मागणी वाढली आहे. वैद्यकीय तज्ज्ञांनी उष्माघात आणि निर्जलीकरण टाळण्यासाठी नागरिकांना सतर्क राहण्याचे आवाहन केले आहे.
*प्रशासनाची तयारी*
स्थानिक प्रशासनाने उष्णतेच्या लाटेचा सामना करण्यासाठी काही उपाययोजना सुरू केल्या आहेत. सार्वजनिक ठिकाणी पाण्याची व्यवस्था करण्यात आली असून, आरोग्य केंद्रांना सज्ज राहण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत. तसेच, जनजागृतीसाठी स्थानिक माध्यमांद्वारे माहिती प्रसारित केली जात आहे.
पुढील काही दिवसांचा अंदाज
हवामान खात्याच्या मते, मार्चच्या शेवटच्या आठवड्यात आणि एप्रिलच्या सुरुवातीला तापमानात आणखी वाढ होण्याची शक्यता आहे. मात्र, एप्रिलच्या पहिल्या आठवड्यानंतर पश्चिमेकडून येणाऱ्या वाऱ्यांमुळे काही प्रमाणात दिलासा मिळण्याची अपेक्षा आहे. तोपर्यंत नागरिकांनी सावध राहणे आणि हवामान खात्याच्या सूचनांचे पालन करणे गरजेचे आहे.
या उष्णतेच्या लाटेने पुन्हा एकदा हवामान बदलाच्या गंभीर परिणामांकडे लक्ष वेधले आहे. येत्या काळात अशा घटनांची तीव्रता आणि वारंवारता वाढण्याची शक्यता असल्याने, त्यावर नियंत्रणासाठी व्यापक उपाययोजनांची गरज असल्याचे तज्ज्ञांचे मत आहे.
